Қозы Көрпеш-Баян Сұлу
«Қозы Көрпеш – Баян сұлу» спектаклі араға жылдар салып, театрымызда қайта сахналанып отыр. Түркі жұртына ортақ қазына болып табылатын туындыны демеушілік жасап, қарашаңыраққа қайтарған – «Bayan Sulu» кондитерлік фабрикасы.
Ғашықтар зарына тас керең ғасырда дүниеге келіп, жақын-жуықтарынан қолдау таппай, бақиға аттанып кете барған қос мұңлықтың махаббат оқиғасын ұлы қаламгер Ғабит Мүсірепов кезінде өз пьесасына өзек еткен еді. 1940 жылдың 29 сәуірінде Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрында алғаш рет көрермен назарына ұсынылған туынды бүгінгі күнге дейін үлкен сұранысқа ие.
Сонымен, Махаббат символына айналған Қозы мен Баян өздерінің шерлі тарихымен тағы бір мәрте бөліспек.
«Қозы Көрпеш - Баян сұлу» дастаны - қазақ әдебиетінің зор мұрасының бірі. Махаббат символына айналған «Қозы Көрпеш – Баян Сұлу оқиғасы» риясыз махаббат, қатігездік, достық, шынайылық секілді қасиеттерді пайымдап, негізгі идеялық-мазмұнына сол дәуірдегі жастардың сүйіп қосылуын арман еткен тілек-мүдделерін алады.
Қысқаша мазмұны: Жыр Сарыбай мен Қарабайдың аң аулап жүріп құда болып, Қозы мен Баянды күні бұрын атастыруынан басталады. Сол кезде аң аулап жүріп, ұлды болғанын естіген Сарыбай, баласын көре алмай қаза табады. Атастырылып қойған Қозы мен Баян, жүздерін көрмегенімен бір-біріне ғашық болады. Уақыт өте келе сараң Қарабай қызын жетім ұлға бергісі келмей, бір кезде отарын жұттан құтқарған, жергілікті палуан Қодарға ұзатпақшы болады. Қос ғашықтың арасына тосқауыл болған Қодар, айласын асырып, зұлымдықпен Қозының басын алады. Қайғыдан қабырғасы қайысқан Баян, өш алу үшін қулыққа көшеді. Ол Қодарға өзіне құдықтан су алып берсе, күйеуге шығатынын айтады. Алданған Қодар Баянның шашынан ұстап, құдықтың түбіне түсе бергенде, айлакер қыз бұрымын кесіп тастайды: Қодар түпсіз тұңғиыққа құлап қаза табады. Сөйтіп Қозының кегі қайтарылады. Батыр қыз ғашығының күмбезіне келіп, өзіне қанжар салып қол жұмсайды.
РОЛЬДЕР МЕН ОРЫНДАУШЫЛАР:
Қозы - М. Асаубай
- Ә. Базарбай
Баян - И. Құлмағамбетова
- Г. Досанова
Қарабай - - Б. Тұрыс
Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері
- Б. Қожа
Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері
Күнекей - - Д. Жүсіп
Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері
-Г. Джакупова
Қазақстанның халық артисі
Мақпал - Ш. Асқарова
Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері
- К. Шаяхметова
Таңсық - - А. Ағымбай
- М. Абсадыкова
Қодар - Г. Оспанов
«Umai» ұлттық сыйлығының лауреаты
- И. Мәзімбай
Жарқын - - Ж. Толғанбай
Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері
- Қ. Мамытқалиев
«Қазақ өнерінің қайраткері»
Айдар - - Ғ. Құлжанов
Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері
-Ж. Садырбаев
ҚР Үкіметінің «Дарын» мемлекеттік жастар
сыйлығының лауреаты
Жантық - - Н. Абилов
«Серпер» Жастар одағы сыйлығының
лауреаты
-Е. Турысов
Қоюшы-режиссеры – Ә. Рахимов
Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері
Қоюшы-суретшісі – М. Сапаров
Киім суретшісі – Б. Әбдіманапова
Балетмейстер – Г. Мухамеджанова
Сахна қозғалысы – А. Байлин
Қойылым демеушісі – «Bayan Sulu» фабрикасы
2024 жылдың 16 қыркүйек күні Almaty Theatre театрында Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ ұлттық драма театрының 99-театр маусымының ашылу салтанаты өтеді, шара аясында «Қозы Көрпеш-Баян Сұлу» қойылымы сахналанады.
1926 жылы 13 қаңтарда өз шымылдығын ресми түрде Мұхтар Әуезовтің «Еңлік-Кебек» трагедиясымен ашқан, өз тарихында үлкен белестерден өтіп, ұлттық өнердің символына айналған Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ Ұлттық драма театрына 2026 жылы ғасыр толады.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев Мәдениет және өнер қызметкерлері күніне орай өткен салтанатты жиында Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ ұлттық драма театрының ғимараты жақында толықтай қайта жаңғыртылатынын айтты. Бұл жұмыс аталған өнер ордасының 100 жылдық мерейтойына орай, яғни 2026 жылы аяқталады.Дегенімен, шығармашылық әлеуеті жоғары театр ұжымы биік көркем өнер, жаңа тұрпатты мәдениет жасау, отансүйгіштік, ізгілік, адамгершілік, сұлулықты дәріптеу жолындағы жұмысын тоқтатпайды.
2024 жылдың 16 қыркүйек күні Almaty Theatre театрында Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ ұлттық драма театрының 99 маусымының салтанатты ашылуы өтеді. Шара аясында қаламыздың ағымдағы жылда болған театр өмірінің айшықты оқиғалардың бірі «Қозы Көрпеш – Баян сұлу» жаңа қойылымы ұсынылады.
Салтанатты іс-шара «Almaty Theatre» театрынында сағат 18:00-де басталады. Кеш қонақтарын арнайы дайындалған кеш бағдарламасы мен театр басшылығының құттықтау сөздері күтеді. Бұл БАҚ өкілдері үшін бірінші болып жаңа маусымға арналған жоспарлар мен жобалардан хабардар болуға, сондай-ақ қойылым режиссері мен қойылымның басты кейіпкерлерімен сұхбат алуға бірегей мүмкіндік.
Қойылымға дейін, сағат 19:00-ға жоспарланған баспасөз мәслихаты БАҚ өкілдеріне режиссерге, актерлер мен театр басшылығына сұрақтар қоюға мүмкіндік береді.
Маусымның қазақ әдебиетінің жауһар туындысы махаббат пен адалдық аңызына негізделген Жаңа маусымның «Қозы Көрпеш – Баян сұлу» қойылымымен ашылуының символикалық мәні бар. Бұл қойылым біздің тарихымыз бен мәдениетімізді ұштастыратын жаңа 99-шы маусымымыздың тамаша бастамасы. Театрдың 99-маусымының «Қозы Көрпеш – Баян сұлу» спектаклімен ашылуы қаланың мәдени жаңалықтар кеңістігінде жарқын оқиғаға айналатыны айқын.
